احساس خجالت یا حقارت در مورد کاری غیر اخلاقی و نا جوانمردانه که انجام گرفته است. و با بسیاری از اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و پرخاشگری در ارتباط است. اگرچه شرم احساس خوشایندی نیست اما برای بقای انسان لازم است. اگر شرم وجود نداشته باشد افراد هنجارها و ارزش‌های جامعه را، رعایت نمی کنند. و انسان به عنوان یک موجود اجتماعی قادر نیست در جامعه و کنار سایر افراد زندگی کند. شرم باعث می‌شود فرد نسبت به خودش احساس منفی داشته باشد. در نتیجه شرم برای زندگی اجتماعی لازم است. در ادامه با سایت موفقیت خودساخته همراه باشید تا بیشتر به این موضوع بپردازیم.
بیشتر بخوانید: درمان خجالتی بودن را می‌دانید؟ شما حق دارید که آزاد و بی‌خجالت زندگی کنید
احساس شرم و گناه
“برن براون”، نویسنده و محقق، در چندین کتاب، منبع انرژی شرم را، سکوت، رازداری و قضاوت می‌داند. به عبارت دیگر، در جایی که مخفی کاری، اسرار و انکار وجود دارد، شرم معمولاً در صندلی راننده نشسته است.
شرم روح انسان را فلج می‌کند و یکی از ناراحت کننده ترین احساساتی است که هر فردی تجربه می‌کند. افراد گاهی احساس شرم می‌کنند بدون آن که خودشان متوجه باشند. برای اینکه شرم را تشخیص دهید از خود پرسید، ” اگر آن‌ها در مورد بدانند چه فکری می‌کنند؟” . اگر بتوانید جای خالی با هر چیزی، خواه یک موقعیت، یک احساس یا یک تجربه پر کنید، به احتمال زیاد شما در مورد آن چیز احساس شرمندگی می‌کنید. در حقیقت شرم یعنی چیزی که نمی خواهیم اطرافیان آن را بدانند. محققان معتقدند که احساس شرمندگی برای سلامت افراد مخرب است.
علائم و نشانه‌های شرم
- نداشتن اعتماد به نفس
- افسردگی
- اضطراب
- حساس بودن بیش از حد
- احساس خستگی
- احساس تاثیر گذاری کم
- نگران قضاوت دیگران
- نگران عدم دریافت احترام از دیگران
- احساس شرمندگی بسیار زیاد
- احساس مورد سواستفاده قرار گرفتن
- ترس از کافی نبودن
- احساس تفاوت با دیگران
- حس خجالت
- حس پشیمانی
- ناتوانی از نمایش خود واقعی خود
بیشتر بخوانید: ثروتمند شدن؛ نگویید که به دنبال آن نیستید و نمی‌خواهید پولدار شوید
نمونه رفتارهای افراد شرمگین
افرادی که احساس شرمندگی را به طور مداوم دارند، خواسته یا ناخواسته در رفتار خود را آن را نمایش می‌دهند، مانند:
- توانایی نگاه مستقیم به چشم طرف مقابل را ندارد.
- شانه‌های شل و افتاده دارند.
- سر این افراد همیشه پایین است.
- هنگام صحبت کردن دچار لکنت زبان می‌شوند.
- تن صدای بسیار پایینی دارند.
- گاهی توانایی حرکت کردن ندارند.
احساس شرم در افراد
زنان سریعتر از مردان و نوجوانان بیش از بزرگسالان احساس شرم می‌کنند. در نتیجه، زنان و نوجوانان بیشتر مستعد آثار منفی شرم، مانند عزت نفس پایین و افسردگی هستند.
همه ما در زمان‌های مختلف احساس شرم کرده ایم. شاید به خاطر تلفظ نادرست یک کلمه معمولی، یا نحوه ظاهر و پوشش، ما را مسخره کرده اند، یا شاید یکی از عزیزان شاهد دروغ گفتن ما بوده است.
شرم آن احساس ناراحت کننده ای است که وقتی هیچ پناهگاهی در برابر قضاوت دیگران نداریم در درون ما ایجاد می‌شود. در نتیجه نسبت به خود احساس کوچکی و بدی کرده و آرزو می‌کنیم کاش می‌توانستیم ناپدید شویم.
بیشتر بخوانید: تاثیر خجالتی بودن بر استرس و راه درمان آن
شرایط ایجاد شرم
به گفته فیلسوف “هیلگه لاندویر” از دانشگاه آزاد برلین، برای ایجاد احساس شرم در افراد باید شرایط خاصی فراهم باشد. برای نمونه فرد باید از هنجارها جامعه خبر داشته و از نقض یک هنجار آگاه باشد. او همچنین باید هنجارها را مطلوب و الزام آور تلقی کند در این صورت است که تخلف از آن‌ها فرد را کاملا ناراحت می‌کند.
از دیکر عوامل ایجاد احساس شرم، قضاوت دیگران است. برای نمونه والدین با گفتن ” خجالت نمی کشی؟” کودک را شرمنده کرده و ممکن است کودک این جمله را آنقدر درونی کند که در بزرگسالی نیز آثار این جمله گریبانکر او شود.
بیشتر بخوانید: راه های افزایش عزت نفس برای داشتن زندگی شاد
شرم و گناه چه ارتباطی با هم دارند؟
دانشمندان معتقدند که شرم پسرعموی گناه است. در حالی که عموم مردم شرم و گناه را یکسان می‌پندارند، اما در حقیقت این طور نیست. وقتی ما احساس شرم داریم، خود را با یک دید منفی قضاوت می‌کنیم” من یک کار وحشتناک انجام دادم.” اما وقتی که احساس گناه می‌کنیم خود را بخاطر عمل خاصی که انجام دادیم سرزنش می‌کنیم. ” من یک کار وحشتناک انجام دادم.” احساس گناه زمانی ایجاد می‌شود که اعمال و کارهای ما بر شخص دیگری تاثیر می‌گذارد و ما در مقابل آن احساس مسئولیت می‌کنیم. در واقع احساس گناه انسان را از آسیب رساندن به دیگران باز می‌دارد.
احساس شرم موجب می‌شود فرد، شخصیت خود را سرزنش کرده و احساس بد بودن و بی ارزش بودن را به خود القا کند.
اما در احساس گناه فرد از رفتار و عملی که انجام داده، خشمگین است.
بیشتر بخوانید: علائم کمبود اعتماد به نفس را بشناسید و مشکل خود را درمان کنید
عکس العمل افراد در برابر شرم
- انکار: گاهی فرد حرفی را می‌زند یا کاری را انجام می‌دهد که از گفتن آن ناخشنود است. در نتیجه آن را انکار می‌کند.
- توجیه: این افراد برای توجیه شرم خود، دلیل تراشی می‌کنند. مثلا با گفتن جمله ای مانند، تو مقصری و…. ضعف فرد دیگری را یا دآوری می‌کنند.
- فرار: در اینجا فرار به معنای ترک محیط نیست بلکه فرد با تغییر موضوع بحث از احساس شرم دور می‌شود.
سخن پایانی
شرم در کنار هنجارهای جامعه است که معنی پیدا می‌کند. هرچند احساس شرم به خودی خود خوب است اما فردی که همیشه احساس شرمندگی دارد به مرور زمان از اجتماع فاصله گرفته و گوشه گیر می‌شود.
یکی از دلایل احساس شرمندگی، کمبود اعتماد به نفس است. حالا اگر فکر می‌کنید از کمبود اعتماد به نفس رنج میبرید، خودساخته شرکت در دوره کیمیاگر را به شما پیشنهاد می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام روی عکس زیر کلیک کنید
لینک کوتاه مطلب: |
| برای کپی کلیک کنید |
ما عاشق خواندن نظرات شما هستیم!