اهمیت شخصیت شناسی و کاربردهای آن در زندگی

منتشر شده در:‌ 4ام خرداد 1398

اشتراک گذاری این مطالب در:

در مورد شخصیت شناسی چه می دانید؟

شخصيت شناسي یکی از بحث های مهم در رشته روانشناسی است و مورد توجه بسیاری از کاربران و علاقمندان به مباحث روانشناسی است. همچنین رشته روانشناسی شخصیت به صورت مجزا در دانشگاه ها تدریس می شود که اهمیت شخصیت شناسی را نشان می دهد.

شخصیت به معنای شیوه تفکر و الگوهای رفتاری است که نحوهی سازگاری افراد را با محیط تعیین می کند. در واقع وقتی از شخصیت یک نفر صحبت می کنیم، در مورد واکنش ها، رفتارها و صحبت های او نسبت به محیط پیرامون و اطرافیانش حرف می زنیم. همه این رفتارها و واکنش ها مجموعه ای باثبات و پایدار هستند که از روی آنها می توان رفتارهای بعدی فرد را تشخیص داد.

شخصیت هر کس مختص به خود اوست و شامل ادراکات، احساسات، نظرات، طرز تفکر و اندیشه است. اما بسیاری از این موارد با چشم قابل مشاهده نیست. زیرا انسان بسیاری از ادراکات و اندیشه های خود را در قالب رفتار هویدا نمی کند. پس با این حساب شخصیت شناسی کار ساده ای نیست و به دانش گسترده ای در این زمینه نیاز دارد.

در این زمینه فروید، یونگ، واتسن و برخی دیگر از روانشناسان نظریات متفاوتی در مورد شخصیت شناسی ارائه داده اند. البته اهمیت شخصیت شناسی از نظر برخی از آنها پنهان مانده است. شاید شما هم در ردیف کسانی باشید که به شخصیت شناسی علاقه زیادی دارید. پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید!

شخصیت چه ویژگی هایی دارد؟

برای فهم بهتر اهمیت شخصیت شناسی لازم است ابتدا در مورد شخصیت شناخت کافی داشته باشیم. شخصیت سازمان یافته و سازگار است و تحت تاثیر نیازهای بیولوژیک و فرایندهای بیرونی قرار می گیرد. عامل اصلی پدید آمدن رفتارها و گفتارهای ما شخصیت است. این پدیده روانی از احساسات، افکار و رفتارهای دیگران سرچشمه می گیرد.

برای فهم بهتر اهمیت شخصیت شناسی لازم است ابتدا در مورد شخصیت شناخت کافی داشته باشیم

کارکردهای شخصیت شناسی چیست؟

شخصیت شناسی برای طبقه بندی و توصیف رفتارهای انسان ایجاد شده است. در این صورت افراد را می توان گروه بندی کرد. با ساخت چند نوع تیپ شخصیتی می توان هر فرد را برحسب کسب تعداد معیارهای هر ردیف، او را به یک تیپ شخصیت مرتبط کرد. بنابراین با دسته بندی افراد و قرار دادن آنها در یک تیپ شخصیت، می توان براحتی رفتار او را تحلیل و پیش بینی کرد.

اهمیت شخصیت شناسی در زمان های گذشته

اهمیت شخصیت شناسی به حال حاضر مربوط نمی شود. بلکه در درون یونان باستان هم فیلسوفان آن زمان افراد را از نظر مزاج و خلق دسته بندی می کردند. آنها مزاج چهارگانه خون، صفرای سیاه، بلغک و صفرای زرد را به عنوان چهار تیپ شخصیتی می شناختند. بر همین اساس معتقد بودند که انسان ها به چهار گروه دموي ‌مزاج، سوداوي ‌مزاج(ماليخوليايي)، بلغمي‌ مزاج و صفراوي ‌مزاج تقسیم می شوند.

حتی در قرون جدید در اروپا اهمیت شخصیت شناسی از دید روانشناسان پنهان نماند. در قرون 20 هم با وجود فروید و سپس یونگ این روند ادامه پیدا کرد. در حال حاضر هم بسیاری به مبحث شخصیت شناسی علاقه زیادی نشان می دهند.

هر زمان که شخصیت شناسی مورد توجه فیلسوفان و روانشناسان قرار گرفته است، عواملی از جمله پیشرفت های طب و روش های روان سنجی در آن تاثیر گذاشته است. در حال حاضر هم روانشناسان برای شخصیت شناسی از چهار نوع داده استفاده می کنند. این داده ها شامل اطلاعات مربوط به سوابق زندگي فرد، اطلاعات جمع‌آوري شده توسط مشاهده‌گر، اطلاعات حاصل از آزمون‌ها و اطلاعات حاصل از گزارش‌هاي شخصي است.

روش های مختلف شخصیت شناسی کدامند؟

روانشناسان برای شخصیت شناسی از روش های مختلفی استفاده می کنند. این روش ها شامل روش های تجربی، مطالعات موردی و روش های خود گزارشی و تحقیقات بالینی است. در روش تجربی پژوهشگران متغیرهای مورد نظر را دستکاری و کنترل می کنند. سپس نتایج مختلف را باهم مقایسه کرده و یک نتیجه گیری کلی بدست می آورند. در این روش هیجانات، انگیزه و تمایلات متغیرها مورد بررسی قرار می گیرد.

در روش مطالعات موردی روانشناسان اطلاعات و داده هایی را از فرد بدست می آورند که روی آنها تحلیل عمیق انجام می دهند. در این روش متغیر خودش مستقیم در تحلیل شخصیت نقش دارد. بنابراین حافظه او تاثیر زیادی بر روی نتیجه خواهد داشت. در روش تحقیقات بالینی اطلاعات از بیماران بستری بدست می آید. این نتایج برای نظریه های مربوط به شخصیت اهمیت بیشتری دارند.

اهمیت شخصیت شناسی و کاربردهای آن در زندگی

اما با همه این تعاریف و توصیفات، اهمیت شخصیت شناسی چیست و چه فوایدی می تواند برای انسان داشته باشد. اولین نکته در مورد اهمیت شخصیت شناسی به پذیرش خود و شناخت خویشتن مربوط می شود. وقتی شما در شخصیت شناسی مهارت پیدا کرده و اطلاعات مهمی را بدست می آورید، می توانید قبل از هر چیز ابعاد شخصیتی خود را بشناسید. اگر چه بسیاری تصور می کنند شناخت خویش کار ساده ایست. اما همانطور که فروید و یونگ بر روی بخش مهمی از حافظه به نام ناخودآگاه تاکید دارند، انسان براحتی قادر به ارزیابی خود نیست.

براساس نظر بسیاری از روانشناسان عوامل نژادی و تعصبات هم مانع از شناخت واقعی خود می شود. اما زمانی که در زمینه شخصیت شناسی اطلاعات جامعی داشته باشید، این کار براحتی انجام می شود. پس براستی که می توان گفت اهمیت شخصیت شناسی در زمان شناخت نقاط قوت مشخص می شود. در ادامه به فواید و اهمیت شخصیت شناسی در زندگی می پردازیم.

نقش شخصیت شناسی در شناخت نقاط قوت و ضعف

بسیاری از افراد موفق به دلیل شناخت نقاط قوت ذاتی خود قادرند شغل و فعالیت متناسب با روحیه و استعدادهایشان را پیدا کنند. پس اگر می خواهید هدف، آینده و برنامه مشخص در زندگی داشته باشید، ابتدا باید خود را به طور دقیق بشناسید. البته شناخت خویش هم در زیر پرچم شخصیت شناسی برایتان میسر می شود.

همچنین با شناخت شخصیت خود می توانید به نقاط ضعف ذاتی و نقاط کور که تاکنون آنها را نمی دیدید، پی ببرید. زیرا اگر بخواهیم مسیری را بدون در نظر گرفتن نقاط کور در پیش بگیریم، نتیجه ای جز ناامیدی نخواهد داشت. در واقع برنامه های آینده شامل رشته تحصیلی، شغل، ازدواج و حتی انتخاب دوستان و محل زندگی باید براساس شناخت صحیح خویش انجام شود. شاید در اطراف شما هم افراد زیادی باشند که از شغل یا رشته تحصیلی شان رضایتی نداشته باشند. دلیل آن نداشتن درک صحیح از نقاط ضعف و قوت است.

در اینجا اهمیت شخصیت شناسی بوضوح قابل مشاهده است. افرادی که قبل از تصمیم گیری های بزرگ در زندگی، ابتدا تمام خواسته ها، علاقه مندی ها و نقاط قوت و ضعف خود را می شناسند. این نوع تصمیم گیری ها اگر با تلاش و پشتکار همراه باشد، درصد شکست آنها تا حد زیاد کاهش می یابد.

در اینجا اهمیت شخصیت شناسی بوضوح قابل مشاهده است.

توسعه روابط اجتماعی و آرامش روحی

یکی از دلایل بهم ریختن آرامش روح و روان، تشنج در روابط با اطرافیان (اعم از خانواده، دوستان و همکاران) است. زمانی که کسی نسبت به شخصیت خود آگاهی کامل داشته باشد، در انتخاب دوستان دقت بیشتری می کند. در عین حال تفاوت های بین خود و دیگران را هم راحت تر می پذیرد. زیرا اطلاعات او به قدری گسترده می شوند که قادر است تفاوت های دیگران را براحتی بپذیرد.

پذیرش تفاوت دیگران مانع از ایجاد اختلاف و درگیری های روحی می شود. به همین دلیل افرادی که از قوه درک بالاتری برخوردارند، آرامش روحی بیشتری هم دارند. همچنین با در نظر گرفتن نقطه نظرات افراد می توانید به نتایج دور از ذهن هم دست پیدا کنید.

از دیگر مزیت های شخصیت شناسی می توان به حل مناقشات در زمان کوتاه، تصمیم گیری درست در زمان بحران، مقابله آسانتر با مشکلات و سختی ها اشاره کرد.

اهمیت شخصیت شناسی و کاربردهای آن در زندگی