برای تصمیمگیری در زندگی باید برنامه و نقشه داشته باشیم. ایدهها را که دستهبندی کنیم و نظم بدهیم، خلاقیت هم سر میرسد. این مسیر به هدفمندی و بهرهوری در زندگی کمک شایانی میکند. یکی از راههایی که به ما در شکوفایی خلاقیت و ایدهیابی یاری میدهد، داشتن نقشه ذهنی است. نقشه ذهنی در واقع یک نمودار درختی است که برای بیان و ابراز کلمات، ایدهها و امور مختلف کاربرد دارد. نقشه ذهنی به شما ایده میدهد. در ادامه مقاله خودساخته برایتان بیشتر درباره چنین نقشهای خواهیم گفت.
نقشه ذهنی چیست؟
احتمالا بدون اینکه لازم به نگاه و دقتکردن باشد، میدانید که وسایل اتاقتان در کجای آن قرار دارند. چرا؟ به دلیل اینکه به مرور زمان، موقعیت خود در آن مکان و قرارگیری اشیای دیگر را یاد گرفتهاید و از بر شدهاید. شما میتوانید میان نقطه و زاویه دید خود و اشیا و مفاهیم دیگر در ابعاد کلانتر هم به چنین ارتباط ملموسی برسید. اگر یاد بگیرید که موقعیت خود را نسبت به دنیا کشف کنید، در ایدهیابی و تصمیمگیری بهشدت رشد خواهید کرد. عالی نیست؟
بهکمک این نقشه میتوانید راهی ساده برای تصویرسازی و سازماندهی به افکار و اطلاعات پیدا کنید. پردازش مطالبی که در ذهن جای خوش میکنند، راهی برای استفاده بهینه از آنهاست. برای نمونه، کسانی که میتوانند تندخوانی کنند از همین روش بهره میبرند و نقشههای ذهنی مناسبی از دادههایی به دست میآورند که مطالعه میکنند. آنها در ذهنشان مسیری برای نشاندن اطلاعاتی ترسیم مینمایند که خواندهاند. رابطه خود و اطلاعات را بهخوبی مشخص میکنند و آنها را برای استفاده بهخاطر میسپارند.
بیشتر بخوانید: گوش دادن با شنیدن فرق داره! + هفت تکنیک برای خوب گوش کردن (1)
ساختار نقشه ذهنی چیست؟
نقشههای ذهنی میخواهند که ذهن را به سمت بارش ایدهها هدایت کنند. یعنی زمانی که شروع به فکرکردن برای تولید ایده میکنید و میخواهید که ارتباط میان یک چیز با چیزهای دیگر را در ذهن خود پیدا کنید از نقشه ذهنی کمک میگیرید.
مسیر یافتن این تعامل و ارتباط هم بههیچوجه خطی نیست و به کمک آن میتوانید ایدههای متنوعی بدون وجود محدودیت تولید کنید. نقشههای ذهنی در قالب نمودار تصویری هم امکان ابراز دارند. شما باید برای فکرکردن خود یک مسیر تعیین کنید و این مسیر را به شکل تصویری و بصری درآورید. برای مثال، اگر میخواهید که جلسهای اداری را مدیریت و سازماندهی کنید. برای خود نقشهای ذهنی در نظر بگیرید. شروع کنید به طرح اینکه ابتدا چه کنید، مراحل بعدی چه باشد و مسیر را مشخص کنید.
برای این کار یعنی ترسیم نقشه ذهنی، نرمافزارهایی هم وجود دارد. از جمله این نرمافزارها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مایند (MIND)؛
- کانسپتدراو (CONCEPT DRAW)؛
- ایکسمایند (X-MIND)؛
- و… .
بیشتر بخوانید: چه راه هایی برای تقویت قدرت باور ذهن وجود دارد؟
چطور نقشه ذهنی را ترسیم کنید؟ از کجا باید شروع کرد؟
برای اینکه از نقشه ذهنی استفاده کنید، چه مراحلی را باید در نظر بگیرید؟ در شروع کار، نیاز است که هدف و ایده اصلیتان را پیدا کنید. برای مثال، میخواهید برای درسخواندن در کنکور برنامه بریزید یا یک پروژه تیمی را برای ارائه در دانشگاه یا شرکت سازماندهی کنید. بعد از اینکه مشخص شد که هدفتان چیست، به سراغ چه میروید؟
در مرحله بعد، لازم است که مرکز صفحه را در نظر بگیرید. از سمت مرکز صفحه که ایده اصلی در آن قرار گرفته، شروع کنید و طرحی مرتبط با آن رسم نمایید. بعد از آن انشعاباتی تولید کنید و ایدهها را در مسیر پیش ببرید. در واقع، در طراحی هر نقشه ذهنی، لازم است که یک ایده مرکزی را طرح و بعد ارتباط آن با مفاهیم و ایدههای دیگر را از طریق انشعابدادن به مسیرهای مختلف پیدا کنید.
چرا نقشه ذهنی کاربرد دارد و مهم است؟
ایدههای متعدد میتوانند از ایده مرکزی و اصلیتان در نقشه ذهنی منشعب شوند. همین به شما کمک میکند که خلاقتر شوید و در مرحله بعدی به اولویتهایتان دسترسی پیدا کنید. نقشه ذهنی هم در برنامهریزی و تصمیمگیریهای فردی به کارتان میآید و هم در سازمانها میتواند راهی برای تصمیمسازی باشد. نقشههای ذهنی به شما کمک میکنند که فکرهای بههمریخته در گوشههای مختلف ذهنتان سروسامان بگیرند و در قالب بصری و دیداری قابلیت بررسی و سازماندهی پیدا کنند.
مزایای زیادی در ترسیم نقشه ذهنی وجود دارد. به موارد زیر دقت کنید:
- به کمک نقشه ذهنی میتوانیم افکارمان را ملموس و قابلارزیابی کنیم.
- نقشه ذهنی به برنامهریزی دقیق کمک میکند.
- با این روش در زمان صرفهجویی میشود.
- ایدههای متعددی در قالب بصری نمود و جلوه پیدا میکنند.
- مرور ایدهها و برنامهها از طریق نقشه ذهنی بسیار سادهتر میشود.
- اطلاعات و دادهها با ترسیم ذهنی سادهتر بهخاطر سپرده میشوند یا امکان تحلیل پیدا میکنند.
بیشتر بخوانید: راه های افزایش ظرفیت ذهنی برای زندگی بهتر
چه نکاتی را در ترسیم نقشه ذهنی رعایت کنید؟
یادتان باشد که نقشه ذهنی با مرکزیت یک ایده یا فکر شروع میشود و همه انشعابات دیگر باید به آن تنه یا هسته مرکزی متصل باشند. پس هر شاخه و انشعابی که در نظر میگیرید، باید به ایده اصلی متصل شود. شاخههایی که از ایده و هسته اصلی نقشه منشعب میشوند هم باید حاوی یک کلمه کلیدی باشند. یعنی با یک کلمه مشخص تعریف و بیان شوند. شاخههایی که برای نقشه در نظر میگیرید هم نباید از حدود و تعداد مشخصی تجاوز کنند. در این صورت، بهجای اینکه با نقشهای روبهرو شوید که کارتان را ساده میکند، بدتر دچار گیجی خواهید شد.
در آخر
راههای مختلفی برای ایدهیابی، تنظیم افکار، تصمیمگیری و برنامهریزی وجود دارد. ترسیم نقشه ذهنی هم راهی عالی برای اینهاست. با شناخت روش ترسیم نقشه ذهنی میتوانید برای خود در زندگی شخصی یا حرفهای تصمیمهای بهتری بگیرید و به اهدافتان نزدیکتر شوید. مروری بر آن به نفعتان خواهد بود. اگر مدیریت یک تیم یا سازمان را به عهده دارید که حتما به شما توصیه میشود، این روش را به شکلی حرفهای دنبال کنید. ضرر نخواهید کرد.
برای تقویت قدرت ذهن شاید لازم باشد در دوره آموزشی «چطور ذهن موفق داشته باشیم» شرکت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
لینک کوتاه مطلب: |
برای کپی کلیک کنید |
ما عاشق خواندن نظرات شما هستیم!