مقالهوبلاگ

کهن الگوها چه تاثیری بر شخصیت و روابط ما دارد؟

اشتراک گذاری این مطالب در:

کهن الگو چیست؟

کهن الگو یا آرکتایپ به معنای اشکال ادراک و دریافت هایی است که از گذشتگان به ما رسیده است. کهن الگوها شامل محتویات و فرایندهای پویای ناخودآگاه جمعی در شکل و شمایل تصاویر ابتدایی است. در واقع کهن الگو را باید یک اثر ارثی به شمار آورد که از طریق تراکم تجربیات روانی تکرار می شود و تکوین می یابد.

در واقع فرآیندها و رویدادهای طبیعی که همواره در حال رخ دادن است، در طی زمان با عوامل تعیین کننده روانی و کل زندگی در هم می آمیزد. به طوری که پس از گذشت زمان همین اتفاقات به الگوهای مهم شخصیتی تبدیل می شوند. بیشتر اعمال ما برگرفته از همین کهن الگوها هستند.

این کهن الگوها در کنار غرایز انسان قرار می گیرند و می توانند نگرش های روانی و رفتارهای اجتماعی فرد را تعیین کنند. کهن الگوها دو ویژگی مثبت و منفی را با هم دارند. در صورتی که محتویات مثبت آنها به شکل ناخودآگاه بروز نکند و توسط فرد سرکوب شود، به جنبه منفی تبدیل می شود. یکی از دلایل آشفتگی های غیرقابل کنترل و جدی در انسان و جامعه به دلیل سرکوب کهن الگوهای مثبت است.

ویژگی های کهن الگوها

کهن الگوها به صورت ناخودآگاه ظاهر می شوند. این عناصر تاریخ مصرف ندارند و فاسدنشدنی هستند. از دیگر ویژگی آنها باید به تغییر مداوم شکل و شمایلشان اشاره کرد. یونگ یکی از روانشناسانی که در این زمینه نظریات قابل توجهی را طرح می کند، معتقد است کهن الگوها جایگاه مهمی در ناخودآگاه جمعی انسان دارد. از نظر او برای بررسی شخصیت یک فرد باید به سراغ ناخودآگاه سپس بررسی رفتار، هنر، اساطیر، مذهب و رویاهای او رفت. در واقع یونگ بر این نظر است که کهن الگوها شامل انگاره ها و تصاویری جهانی و باستانی و رونوشتی از غرایز انسان است. این انگاره ها بعد ها به صورت بازنمودهای رفتاری و تصویر خود را نمایش می دهد.

برخی دیگر از روانشناسان هم به بررسی کهن الگوها پرداخته اند. برخی آن را تخیل، برخی اندیشه های ابتدایی یا ازلی و عده ای دیگر آن را نمودگارهای جمعی نامیده اند.

کهن الگو یا آرکتایپ به معنای اشکال ادراک و دریافت هایی است

بین کهن الگوها و غرایز چه ارتباطی وجود دارد؟

بسیاری از روانشناسان معتقدند که کهن الگوها و غرایز انسان هر دو ناخودآگاه جمعی ما را می سازند. اینکه ما به شکل غیرارادی در شرایط یکسان، واکنش شبیه بهم نشان می دهیم، به دلیل رابطه نزدیک بین کهن الگوها و غرایز است. در واقع کهن الگو حالت درک و فهم انسان را مشخص می کند. در عین حال غریزه هم به صورت کنش و واکنش کاملا عادی ظاهر می شود. کهن الگوها یک تصویر عینی و مشخص از رفتارهای غریزی را نمایش می دهند. در عین حال غرایز هم کهن الگوها را تداعی می کنند و از ناخودآگاه بیرون می کشانند.

کهن‌الگوها چه چهره هایی دارد؟

اصطلاحات و نقش ها همان چهره های کهن الگوها هستند. درمانگر، آموزگار، چهار صورت نوعی اساسی نرینه و مادینه – مرد یا زنی که جذابیت جسمی یا جنسی دارد، مادر، پدر، کودک، دختر باکره، فرمانروا، کاهن، زن عاشق‌کش و مرد عاشق‌پیشه – مرد پرتکاپو در جهان، پیرمرد و پیرزن خردمند و … تنها چند نمونه از چهره های مشخص شده کهن الگوها هستند.

همچنین موقعیت ها هم می تواند کهن الگوها را به نمایش بگذارد. برای مثال ازدواج؛ تولد، خواستگاری، مرگ، مادر شدن و …. نمونه هایی از موقعیت ظاهر شدن کهن الگوها هستند.

اصطلاحات و نقش ها همان چهره های کهن الگوها هستند

نظریات یونگ در مورد کهن الگوها

یونگ، روانپزشک و فیلسوف بزرگ سوئیسی که به ذهن ناخودآگاه اهمیت زیادی میداد، معتقد است کهن الگو در دو حالت کلی «ناخودآگاه فردی» و «ناخودآگاه جمعی» قابل تعریف است. از نظر او ناخودآگاه جمعی ما حاصل میراث دوره های نخستین زندگی بشر است. بنابراین همه مردم در آن نقش دارند زیرا آن را از نسل های قبل دریافت کرده اند و به نسل بعد منتقل می کنند.

از نظر یونگ افکار غریزی و مادرزادی ما براساس تمایل به الگوهای از پیش تعیین شده انجام می شود. به همین دلیل او معتقد است شخصیت ها و رویدادهای زندگی مدام در حال تکرار شدن هستند. زیرا افسانه های تاریخی و فرهنگ های مختلف با تجربیات درونی باعث می شود تا در طی زمان شخصیت های شبیه بهم ساخته شود.

شینوا بولن یکی از شاگردان مهم یونگ هم معتقد بود اسطوره های تاریخی در شکل دادن به تیپ های شخصیتی موثر هستند. به طوری که تیپ های شخصیتی مردانه و زنانه بر اساس اسطوره های یونانی و داستان زندگی آن ایزدان و ایزدبانوان قابل تعرف است.

به طور کلی یونگ کهن الگوها را میان زنان و مردان دسته بندی می کند که به صورت زیر می توان آن را شرح داد:

کهن الگوهای مردانه از نظر یونگ

آرکتایپ یا کهن الگوهای مردانه شامل 8 الگو است که برای نسل های بعد مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس  زئوس (ZEUS) خدای خدایان است و از او به عنوان مظهر قدرت، جاه طلبی، پیشرفت، رقابت، کنترل کننده، ریسک پذیر و اهل عمل یاد می شود. دومین کهن الگو آپولو (APOLLO) است که او را خدای خورشید، قانونگذار و قانونمند، منظم، برنامه ریز، هدفمند و اهل پیشرفت قدم به قدم، محافظه کار و برادر مثبت می دانند.

یکی دیگر از کهن الگوهای مردان از نظر یونگ آرس (ARES) است. او خدای جنگ، ورزشکار، پر انرژی و پر تحرک، اهل عمل و غیرتی است. چهارمین کهن الگوی مردان هم پوزیدون (POSEIDON) یا خدای دریاها و خدای عواطف و احساسات و غرایز است. یونگ او را اهل عواطف و عمیق شدن در احساسات، عشق و هیجانات تند و شدید می داند.

هرمس (HERMES) پنجمین کهن الگوی مردان است که مظهر قدرت جذب بالا، تنوع طلب، شوخ طبع و خوش سر و زبان، خوش سفر، دارای نوجوان ابدی، فراری از مسئولیت و محدودیت است. هادس (HADES) یکی دیگر از الهه ها و کهن الگوهاست. او خدای جهان زیرین و خدای دنیای ارواح و مردگان، فرمانروای ناخودآگاه است. این الهه مظهر درون گرایی و معناگرایی است و مردانی که از آن الگوبرداری می کنند، مردان شهودی و عمیق و کمی عجیب غریب در رفتار، بدون عواطف و احساسات و دور از اجتماع و منزوی اما پیچیده هستند.

از نظر یونگ مردانی که مطابق با هفائستوس (HEPHAESTUS) خدای آتش و فلزکاری هستند، دارای خصیصه هایی از جمله زحمتکش و اهل کار، مردانی درونگرا و گوشه گیر اما پر از خلاقیت و هنرمند، وفادار اما با اعتماد به نفس پایین هستند. آخرین الهه دیونوسوس (DIONYSUS) خدای مستی و شراب است. مردانی که مطابق با این کهن الگو هستند آواره و سرگردان، همیشه عاشق، بدون چارچوب، روح لطیف و درک کننده زنان و زیبایی ها هستند.

کهن الگوهای زنانه از نظر یونگ

کهن الگوهای مردانه از نظر یونگ

یونگ معتقد است زنان هم کهن الگوهای مخصوص به خود را دارند که براسس 7 الهه می توان آن ها را دسته بندی کرد:

خدا عقل و مهارت و تمدن پیشرفت آتنا نام دارد. زنانی که مطابق با این الهه هستند، تحصیل کرده و عاقل، منطقی و عقل گرا، علاقه مند به شغل و تحصیل و مدرک، اهل پیشرفت و رقابت، هدفمند، کمال گرا، محافظه کار، نماینده تفکر منطقی زنانه و مدیر هستند.

یکی دیگر از کهن الگوهای زنان آرتمیس خدابانوی شکار و جنگاوری است. زنانی که مطابق با این الگو هستند، جنگاور، آسیب ناپذیر، مستقل، حفظ هویت فردی، عشق به طبیعت بکر، طرفدار حقوق زنان، خواهر (برای جنس مخالف) هستند.

خدابانوی عشق و زیبایی و هنر آفرودیت است که زنان مطابق با این کهن الگو دارای خصیصه هایی از جمله خلاق و عاشق پیشه، طبیعت دوست، مرکز توجه، دوستدار زیبایی، دختری اهل زیبایی که با کمترین امکانات بیشترین زیبایی را  می آفریند، هستند.

چهارمین الهه زنان هستیا یا خدابانوی معابد است. زنان مطابق با این الهه ساکت و آرام، دانا، اهل دعا و معنویت و مدیتیشن، شهودی و درونگرای عمیق، ساده پوش و ساده زیست، انرژی گرفتن از خود، خاله و عمه دوشیزه هستند.

یکی دیگر از الهه های زنان هرا یا خدابانوی ازدواج است. زنان مطابق با این کهن الگو وفادار به همسر و عاشق شوهر کردن، زن زندگی، ملکه، شیک پوش، حسود و کینه توز و کنترل کننده همسر هستند. ششمین الهه زنان دیمیتر یا خدابانوی مادر و غلات است. زنان مطابق با این کهن الگو مادرانی خستگی ناپذیر و تسلیم ناپذیر، فداکار، حمایت بی دریغ، مهربان و صمیمی، عاشق بچه ها، عاشق مهمان و مهمانی دادن و توانمند هستند.

آخرین کهن الگوی زنان الهه پرسفون یا خدابانوی دوشیر و ملکه جهان زیرین است. زنان مطابق با این الگو معصوم، انعطاف پذیر، پذیرا و نقش پذیر و منعطف، تقلید کننده و دنباله رو، نماد اضطراب جدایی از زندگی قبلی به یک زندگی جدید، دختر ساده لوح، بی خیال و بی مسؤولیت و سر به هوا، دارای امید، سطح بالای خودآگاهی و اهل این شاخه به آن شاخه پریدن هستند.

مهم

اگر دوست دارید در کارگاه شخصیت شناسی شرکت کنید و خودتون رو بشناسید و کهن الگوهای فعال خودتون و دیگران رو تشخیص بدین

روی لینک زیر کلیک کنید و در کارگاه شخصیت شناسی ثبت نام کنید

**هزینه کارگاه کاهش یافت

لینک اطلاعات بیشتر و ثبت نام در کارگاه:

https://irselfmade.com/product/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/

برچسب‌ها: , , ,
مقالات پیشنهاد شده

ما عاشق خواندن نظرات شما هستیم!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست