مهارتِ داشتنِ خلاقیت و یا به عبارتی دیگر، ذهن خلاق در وجود همه ما نهادینه شده است و با توجه به شرایط فکری، میزان رشد و محیط پیرامون به میزان متفاوت در هر کدام از ما بروز و ظهور می‌کند و یا حتی خاموش می‌ماند. اگر جزء افراد دارای ذهن خلاق هستید به شما تبریک می‌گوییم اما اگر جزء این دسته نیستید، باز هم به شما تبریک می‌گوییم چون نکته حائز اهمیت این است که این مهارت همواره قابل بازیابی و پرورش است.

ذهن خلاق مسیر شما به سمت موفقیت را هموارتر می‌کند

ذهن خلاق در هر شرایطی راه حل‌های بیشتری برای پیشرفت پیدا می‌کند. به یاد داشته باشید که اگر بخواهیم همیشه تمام مسائل را به صورت عقلی و منطقی واکاوی کنیم و از خلاقیت خود بهره ای نبریم، شرایط را برای خودمان کمی سخت و خشک خواهیم کرد.

تغییرات مثبت و جسورانه شاید با کمی ریسک همراه باشند، اما مسیر حرکت و نتیجه را لذت‌بخش‌تر خواهند کرد. اگر برای خودتان چارچوب جدی و تغییرناپذیری از قوانین و ضوابط شخصی یا کاری بسازید، بعد از مدتی روند کسالت‌بار و زننده‌ای خواهد شد.

ذهن خلاق دید ما را نسبت به مسیری که پیش رو داریم مثبت و مبتکرانه‌تر از قبل خواهد کرد. دنیای امروز پیوسته با تغییرات سریع و بزرگ علم و تکنولوژی همراه است و در این میانه اگر بخواهیم مدام روی فضای فکری و عملی خود باقی بمانیم جایی برای پیشرفت خود نگذاشته‌ایم.

پس بهتر است این مهارت بالقوه را به فعل برسانیم و با حفظ و تقویت آن تاثیرش را در زندگی و مسیر پیشبرد اهدافمان ببینیم.

10 راهکار اثبات شده برای داشتن ذهن خلاق و پویا

برای رسیدن به ذهن پویا و خلاق راهکارها و تمرین‌های عملی موثری وجود دارد که به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1– تا می‌توانید ایده پردازی کنید

به خودتان اجازه بدهید که برای هر کاری چندین ایده داشته باشید. ممکن است بعضی از ایده‌هایی که به ذهنتان می‌رسد، فعلا عملی نباشد یا حتی غیرممکن! اما ذهن خود را آزاد بگذارید؛ حتی خود را وادار به این کار کنید. همه ایده‌ها و راهکارها را روی کاغذ بنویسید و گسترش دهید. با گروهتان یا حتی خودتان به تنهایی درباره شان بحث کنید، سوالات مرتبط با آن‌ها را بنویسید و راه‌های به انجام رساندن ایده‌ها را بررسی کنید.

همیشه آماده ثبت ایده ­های آنی باشید

همیشه وسیله‌ای برای ثبت ایده‌های آنی و گذرا که ممکن است حین رانندگی یا کار به سراغتان بیاید داشته باشید و در فرصت مناسب به آن‌ها فکر کنید. نوشتن و یا حتی کشیدن نقاشی از شرایط و نقشه ذهنی که دارید همیشه مفید است. این کار ذهن شما را برای پیدا کردن راه بهتر، تقویت می‌کند و شما را یک گام به داشتن ذهن خلاق و پویا نزدیک­تر می­کند

2– هم اعتماد به نفس هم تواضع داشته باشید

برای داشتن ذهن خلاق و پویا باید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید. سیاه نمایی یا حتی بیش از حد واقع‌بین بودن، توانایی خلاقیت شما را کاهش می‌دهد. به همین حد از توانایی‌هایی که دارید خوش‌بین باشید و مثبت بیاندیشید. به افکار منفی اجازه جولان و غلبه به محیط فکری‌تان را ندهید و به دنبال پرورش نکات مثبت خود باشید.

با­این­ حال در عین مثبت اندیشی، متواضع باشید و به سطح فعلی خود اکتفا نکنید. شرایطتان را  قبول کنید و همواره در صدد رشد دادن خود باشید.

3– دقت و کنجکاوی خود را بالا ببرید

کودکان نمونه خوبی از انسان‌های دارای ذهن خلاق هستند. آن‌ها بدون اضطراب و با علاقه در همه چیز کنجکاوی می‌کنند و نتایج جالبی در سطح خودشان به دست می‌آورند. ما هم باید مانند کودکانت با دقت بیشتری به اطرافمان بنگریم. مسافرت، آشنایی با اقوام مختلف و رسوم آن‌ها، کسب اطلاعات بیشتر درباره محیط پیرامون خودمان و … به داشتن ذهن خلاق کمک می‌کند.

فراموش نکنید که بسیاری از ایده‌های بزرگ از دل اتفاقات کوچک و معمولی بیرون آمده‌اند

بازی کردن در هر سنی را فراموش نکنید. فرایند بازی‌های فکری و عملی مخصوصا اگر به صورت گروهی باشد، به نشاط ذهنی و پرورش ذهن خلاق کمک می‌کند.

4– به خودتان برسید!

شاید فکر کنید که افزایش کمیت، راندمان کاری یا زندگی شما را بالا خواهد برد. اما باید بدانید کار زیاد یا محیط نامساعد، بدن و ذهن شما را خسته می‌کند و اتفاقا نتیجه جالبی نخواهد داشت. همیشه فرصت مناسبی برای استراحت خود در نظر بگیرید، در آن زمان به هیچ کاری فکر نکنید و کاملا آرام باشید تا ذهن شما نیز استراحت کند.

به یاد داشته باشید اهمیت آرامش کمتر از آسایش نیست.

خواب کافی داشته باشید و به تغذیه خود توجه کنید. چون برای داشتن ذهن خلاق باید بدن سالمی هم داشت. به تفریحات دسته‌جمعی و تعاملات مفرح با دیگران توجه کنید. از ورزش کردن غافل نشوید و حتما در برنامه خود فعالیت عملی بانشاط داشته باشید این کار هم به بدن و هم به فکر شما کمک می‌کند. فراموش نکنید که در هر کاری این کیفیت بالاست که در نهایت رضایت شخصی شما و دیگران را به دنبال خواهد داشت نه کمیت آن.

5– تا می‌توانید بیاموزید

یکی از تعاریفی که برای خلاقیت آورده‌اند این است که: استعداد خاص خود را بشناسید و به اندازه کافی روی آن کار کنید.

هرچه علم و اطلاعات بالاتری داشته باشید، در نتیجه راهکارهای بیشتری برای رشد خواهید داشت. علاوه بر تمرکز روی رشته خاص کاری یا مورد علاقه­تان و همگام بودن با اطلاعات جدید، بهتر است در سایر رشته‌های متناسب نیز اطلاعات نسبی داشته باشید.

همیشه برای مطالعه و کسب دانش وقت کافی بگذارید.

مهارت ثروتی است که از دست نخواهد رفت؛ پس سن یا مشغله را بهانه نکنید و تا جایی که فرصت دارید مهارت‌های مختلف بیاموزید و تجربه کنید. هر چه از ذهن و توانایی‌هایمان بیشتر استفاده کنیم ظرفیتمان هم بیشتر خواهد شد.

6– اسیر روزمرگی نشوید

همه ما یک سری کار مشخص روزانه و هفتگی داریم. به مرور زمان انجام آن‌ها به عادت تبدیل خواهد شد. برای تمرین خلاقیت، اجازه ندهید این روند صورت بگیرد هر چند وقت تغییراتی کوچک و مهیج در شیوه انجام کارهای روزمره خود ایجاد کنید. مسیرتان به محل کار را عوض کنید، گلدان‌ها را جابجا کنید محل مطالعه‌تان را تغییر دهید و … . نگذارید هیچ چیز و هیچ کاری برایتان تکراری و کسل‌کننده شود. این یک تمرین خوب برای داشتن ذهن خلاق است.

عمل خلاقانه به کمک ابتکار و نوآوری، عادت‌ها را شکست می‌دهد. می‌توان گفت:

خلاقیت، نفوذ در چیزهای عادی برای پیدا کردن شگفتی‌هاست.

پس همان کارهای همیشگی را با دید دیگری انجام دهید. حتما خودتان هم لذت خواهید برد.

7– توصیه همیشگی: برنامه داشته باشید

اهمیت داشتن برنامه مشخص برای کارها و اهداف، همیشه ثابت شده است. باید با خودتان کنار بیایید و بدانید که دقیقا چه کار می‌خواهید بکنید. خودتان، توانایی‌ها، استعداد، علاقه‌مندی‌ها و شرایط پیرامونتان را خوب بشناسید و واکاوی کنید. حالا بهتر می‌توانید یک برنامه خوب بنویسید و خود را ملزم به انجام آن بکنید.

البته اگر جزء افرادی هستید که چک‌لیست روزانه شما را بیشتر از این­که منسجم کند، مضطرب می‌کند، نوع برنامه‌تان را تغییر دهید و فقط به چارچوب کلی و البته نظم، بیشتر از قبل پایبند باشید.

انجام کارهای ناپیوسته و بی‌هدف، ذهن شما را بی‌جهت درگیر می‌کند و خلاقیت را کاهش می‌دهد. اگر به یک کار مشخص حتی با زمان کوتاه، مداومت داشته باشید حتما در آن موفق خواهید بود. داشتن برنامه، با کم کردن زمان‌های پرت و متمرکز کردن فکر، به ذهن خلاق شما کمک خواهد کرد.

8– ریسک‌پذیر باشید

به خودتان اجازه امتحان راه‌های جدید را بدهید.

تغییر کردن همیشه راحت نیست، اما برای پیشرفت باید دنبال راه‌های جدید بود. زمان، فرصت‌ها و تکنولوژی به سرعت در حال جلو رفتن هستند و ما هم باید از سکون و روال یک­نواخت خارج شویم. نمی‌توان گفت هر تغییری حتما مفید خواهد بود اما تغییرات معمولا به ریسک انجام دادنش و تجربه‌ای که کسب می‌شود می‌ارزد. درجا زدن به خاطر ترس از شکست پذیرفته نیست. تا حد امکان به خودتان اجازه امتحان راه‌های جدید را به صورت کنترل شده و با بررسی احتمالات بدهید.

9- حضور در کنار افراد نخبه و خلاق

با انسان‌هایی که ذهن خلاق دارند، بیشتر ارتباط بگیرید، بحث و هم‌فکری کنید و از نظرات آن‌ها استفاده کنید. می‌توان گفت خلاقیت مسری است! اگر دائما با افراد هم‌سطح خودتان باشید، همیشه همدیگر و افکار و ایده‌هایتان را تائید خواهید کرد و رشد و تغییری اتفاق نخواهد افتاد. تعامل با افراد بیشتر، البته به اندازه و در زمان مناسب، در ارتقای دید شما به مسائل مفید خواهد بود.

خلاقیت مسری است.

نکته مهم اینکه در برخورد بیشتر با انسان‌های خلاق و موفق فضای رقابتی برای شما ایجاد می‌شود و این شما را وادار به پویایی بیشتر می‌کند.

وقتی در یک سبک زندگی یا کاری مشخص و تکراری غرق شوید نمی‌توانید از بیرون به آن نگاه کنید و ایرادات را پیدا کنید. پس با دیگران مشورت کنید و شنوای نظرات و ایده‌هایشان باشید. انتقادات را بپذیرید و واقعا به آن‌ها فکر کنید. شاید درست می‌گویند!

10– سمینار و کارگاه‌های آموزشی

همیشه برای بیشتر یاد گرفتن وقت بگذارید. سمینارهای مرتبط با کار یا رشته مورد علاقه‌تان را از دست ندهید. از کارگاه‌های آموزشی درباره خلاقیت یا سایر موضوعات استفاده کنید. فضای آموزشی گروهی که در آن بحث و تبادل نظر می‌شود بسیار به پویایی اندیشه و داشتن ذهن خلاق کمک می‌کند و قالب ذهنی که برای خود ساخته‌اید را رشد می‌دهد.

نتیجه داشتن ذهن خلاق

می‌توان گفت خلاقیت ترکیب عناصر قدیمی و توانایی ترکیب‌بندی جدید است. ایجاد ارتباط بین چیزهایی که به ظاهر با هم همخوانی ندارند و به دست آوردن نظم از دل بی‌نظمی‌ها. همیشه می‌توانید خلاقیت خود را در پرورش دهید. امیدوارم این 10 تمرین ذهنی و عملی برای داشتن ذهن خلاق توسطشما مفید باشد.

به یاد داشته باشید که به هر سطحی از پویایی ذهنی و عملی که دارید اکتفا نکنید خلاقیت به پایان نمی‌رسد بلکه شکوفاتر می‌شود.