روش های توسعه ذهن خلاق برای رسیدن به موفقیت

اهمیت توسعه ذهن خلاق

توسعه ذهن خلاق یکی از راه های رسیدن به موفقیت است. زیرا مسیر موفقیت پر از پیچ و تاب است که به راه حل های جدید نیاز دارد. تجربه ثابت کرده کسانی که از ذهن خلاق برخوردارند، در شرایط سخت به دنبال مسیرهای جدید می گردند. این افراد هیچ گاه ناامید نمی شوند و به دلیل اعتماد به نفسی که دارند، به ایده های ذهنی شان اتکا می کنند.
اهمیت توسعه ذهن خلاق در زندگی زمانی مشخص می شود که قادر به کشف ایده های جدید نیستید. در نتیجه به یک زندگی رباتی و اتوماتیک وار مبتلا می شوید که منتظرید دیگران برایتان تصمیم گیری کنند. افرادی که قادر به تصمیم گیری مستقل نیستند، ذهن خلاق هم ندارند. زیرا اختیار زندگی شان را به دست دیگران سپرده اند. وابستگی اجازه ایده پردازی و توسعه ذهن خلاق را نمی دهد.
زندگی پر از مشکلات و محدودیت هایی است که همواره ما را درگیر خود می کند. وقتی قادر باشیم راه حل جدیدی را برای مقابله با مشکلات پیدا کنیم، هیچ نگرانی و ترسی از آینده نداریم. زیرا ترس از آینده به دلیل اینکه خود را قادر به مبارزه نمی بینیم، بوجود می آید. یک اگر در سر راه یک شناگر رودخانه عریضی قرار بگیرد، قادر است از آن عبور کند. اما این رودخانه برای کسی که شناکردن بلد نیست، همچون مانعی است که او را از ادامه مسیر باز می دارد. افراد خلاق چیزهایی را می بینند که دیگران قادر به دیدن آن نیستند. آنها نسبت به همه چیز خوش بین هستند و ذهن مثبتی دارند. از مشکلات و محدودیت ها فرصت می سازند.
برای مثال فردی که از وسایل دور ریختنی انبار خانه، یک وسیله جدید و کاربردی می سازد که می تواند از آن استفاده کند. در عین حال انبار خانه را هم از شر این وسایل راحت می کند. اما یک نفر دیگر یک انبار شلوغ و پر از وسایل دارد که به هیچ یک نیاز نداردو مدام غرولند می کند که این وسایل دور ریختنی بدجور فضای انبار را بهم ریخته کرده اند. او قادر نیست از این وسایل دورریختنی یک ابزار کاربردی بسازد. پس مدام آنها را لعنت می فرستد که زمانش را باید صرف دور ریختن و مرتب کردن انبار کند. این مثال ساده به خوبی فرق بین افراد خلاق و افراد غیرخلاق را نشان می دهد.

چه کسانی به فکر توسعه ذهن خلاق خود هستند؟

ذهن خلاق از ایده های ذهنی سرچشمه می گیرد. یعنی کسانی که ذهن خود را برای حل مشکلات، محدودیت ها و پیدا کردن راه حل صرف می کنند. پس قطعا کسانی از ذهن خلاق برخوردارند که اول از همه ذهنشان آرام و بی دغدغه باشد. کسی که درگیر تشویق و مشکلات روحی و روانی است، نمی تواند برای مشکلات خود راه حل پیدا کند. یا فرد افسرده هر چقدر هم باهوش باشد، قادر به خلاقیت ذهنی نیست. پس یکی از ویژگی های افرادی که از ذهن خلاق برخوردارند، داشتن یک ذهن آرام و سالم است.
کیپ رایس در سال 1983 در کتابی تحت عنوان «say yes to your potential» نوشت: « حدود ۲% از افراد ۲۰ تا ۴۰ سال خلاق هستند. در کودکان بین 5-7 میزان خلاقیت به ۹۰ % می‌رسد. این در حالی است که 90% افراد ۱۰ تا ۲۰ سال خلاق نیستند». این آمار قدیمی نشان می دهد خلاقیت در سنین پایین تر بیشتر از سنین بالاست. اما با افزایش سن ذهن خلاق از بین نمی رود. دلیل اینکه بسیاری از افراد بالای 20 سال کمتر خلاق هستند، القائات ذهنی است که نسبت به خودشان دارند.
ممکن است فکر کنید برای توسعه ذهن خلاق باید از هوش بالایی برخوردار باشید. در حالی که خلاقیت به هوش ارتباطی ندارد. اما داشتن اطلاعات وسیع تر، ذهن را برای تصمیم گیری بهتر کمک می کند. شما با هوش متوسط هم می توانید فرد متفاوتی باشید. بسیاری از کارآفرین های دنیا در کشورهای صنعتی قرار دارند و بسیاری از آنها در شهرهای بزرگ متولد شده اند. البته کارآفرین بودنشان نه به دلیل موقعیت جغرافیایی آنها، بلکه به این دلیل که اطلاعات این افراد نسبت به جهان پیرامونشان گسترده است. همین دستشان را برای پیدا کردن راه جدید باز می گذارد. در واقع محیط جغرافیایی خود به خود باعث افزایش اطلاعاتشان نسبت به دنیای پیرامونشان شده است. اما افراد زیادی هم هستند با وجود محدودیت های جغرافیایی، اطلاعات گسترده ای در یک زمینه خاص دارند.
یک فرد خلاق که ایده هایش به بار می نشیند، از خیالپردازی به دور است. ایده هایش مبتنی بر واقعیت و قابل پیش بینی و اجراست. زیرا می دانیم که ایده ها براساس محیط پیرامون ما و اطلاعاتی که به ذهن داده ایم، ساخته می شوند. یک ذهن پر از اطلاعات و داده های کاربردی می تواند به تحلیل داده ها بنشیند و از دل آنها یک نتیجه گیری بدست آورد.
یکی دیگر از ویژگی های افرادی که ذهن خلاق دارند، داشتن اعتماد به نفس کافی و ارتباط برقرار کردن با دیگران است. برای ایده پردازی باید ذهن ها و فکرها باهم ترکیب شود. ارتباطات و تعاملات میان انسان ها باعث تکامل ایده ها و طرح ها می شود. کسی که خودش را در یک خانه محبوس می کند و با هیچ کس ارتباط ندارد، هر چند که ذهن خلاقی داشته باشد، اما چون نظریاتش مورد ارزیابی افراد صاحب نظر قرار نمی گیرد، ممکن است به بیراهه کشانده شود.
برای توسعه ذهن خلاق باید با افراد مثبت اندیش و اهل ذهن در ارتباط و تعامل باشید. وقتی ایده ای از ذهن بر می آید، خام است و باید به مرحله پختگی برسد. برای کامل شدن و پختگی یک ایده، باید نظریات مخالف را هم شنید و در مورد نتایج آن بحث کرد. چه بسا ایده کاربردی نباشد. یا حتی ممکن است ایده شما کاربردی باشد اما چون گفته نمی شود، محاسن و معایب آن پنهان می ماند.

برای توسعه ذهن خلاق چه باید کرد؟

برای توسعه ذهن خلاق اولین راه حل تغییر شخصیت خودمان است. اول باید عادات و برخی از رفتارهایی که به زندگی مان آسیب می رسانند، کنار بگذاریم. مثلا منفی بافی، ترس و واهمه از راه های جدید، لجبازی و یک دنده بودن، تقلید از کارهای دیگران و …. از جمله رفتارهایی است که مانعی بزرگ بر سر راه توسعه ذهن خلاق هستند. برای توسعه ذهن خلاق راهکارهای زیر پیشنهاد می شود:

انتقادپذیر باشید

یک ایده تا به مرحله اجرا برسد باید مورد ارزیابی قرار بگیرد تا معایب آن مشخص شود و بدون کمترین احتمال شکست به اجرا درآید. اگر انتقادپذیر نباشید قادر به پذیرش معایب و برطرف کردن آنها هم نیستید. وقتی با افراد دلسوز و متخصص مشورت می کنید، قطعا آنها نقص کار را به شما می گویند. نقص ایده به معنای نقص شما نیست و باید قبول کنید که همه ایده ها در مرحله ابتدایی مشکلاتی را دارند. پس وقتی کسی از مشکلات پیش رو و نقایص ایده با شما صحبت می کنید، به جای واکنش تند، از انتقاداتش استقبال کنید و از او راه حل بخواهید. راه هایی که دیگران پیش روی شما می گذارند، باعث رشد و توسعه شما می شود.

ریسک پذیر باشید و از غیرممکن ها نترسید

اگر به داشتن ذهن خلاق اهمیت می دهید، باید خود را برای مواجه شدن با تغییرات و چالش ها آماده کنید. وقتی کسی مسیر جدیدی را انتخاب می کند، نمی داند چه چیزی در انتظارش است. درست مثل کسی که وارد یک جاده خاکی ناآشنا می شود و هیچ چیز در مورد آن نمی داند. ممکن است این جاده به جاده آسفالت و صاف و در نهایت به شهر منتهی شود و یا ممکن است به کوه و بیابان برسد. او باید میزان بنزین ماشین و آمادگی خود را در نظر بگیرد و سپس جاده را در پیش بگیرد.
شما هم برای ورود به راه های جدید و شیوه های بدیع و مبتکرانه باید کاملا آماده باشید و قدرت پذیرش مشکلات غافلگیرکننده را داشته باشید.

برای توسعه ذهن خلاق انعطاف پذیر باشید

انعطاف پذیر بودن بخش مهمی از ذهن خلاق است. به این معنا که در هر شرایطی قادر باشید خود را تغییر دهید. برخی معتقدند با بالا رفتن سن، تغییر شخصیت و رفتار ممکن نیست. اما برای توسعه ذهن خلاق هیچ غیرممکنی وجود ندارد. باید شخصیت تان به نحوی باشید که در هر سنی قادر به تغییر خود در جهت مثبت باشید.

اطلاعات خود را افزایش دهید

یکی از مهم ترین راهکارهای توسعه ذهن خلاق، افزایش اطلاعات و استفاده از تجربیات دیگران است. فرصت های ما برای کسب تجربه محدود است و از طرف دیگر تجربه کردن همیشه به نفع ما نیست. برای تجربه باید زمان، انرژی و سرمایه خود را به میدان بیاوریم. اما اطلاعات و تجربیات دیگران باعث می شود برای رسیدن به موفقیت حرکت جهشی داشته باشیم. به جای اینکه بخواهیم یک مسیر را آهسته آهسته برویم تا به نتیجه برسیم، با استفاده از اطلاعات و تجربیات دیگران می توانیم انتهای مسیر را پیش بینی کنیم. برای افزایش اطلاعات می توانید کتاب بخوانید، با افراد موفق ارتباط برقرار کنید. فیلم هایی با موضوع موفقیت ببینید.

گفتگوی های درونی را به کنترل خود درآورید

همه ما یک نفر را در درون خود داریم که در زمان تنهایی با ما گفتگو می کند. این یک نفر باید مثبت اندیش، با وجدان و دلسوز باشد تا توسعه ذهن خلاق حاصل شود. اگر بیشتر گفتگوهای درونی شما به جملات منفی ختم می شود، هیچ ایده ای از دل آن بیرون نمی آید.