شناخت علائم پرخاشگری در اطرافیان

هر کسی ممکن است در زندگی عصبانی شود و علائم پرخاشگری را از خود نشان دهد. اما نمی‌توان به چنین شخصی پرخاشگر گفت. پرخاشگر به کسی گفته می‌شود که بیش از حد عصبانی می‌شود و تمام ابعاد زندگی او تحت تاثیر این رفتار او قرار می‌گیرد. یک فرد پرخاشگر در برابر هر حرف و رفتار خلاف میلش، به شدت عصبانی می‌شود. چنین فردی قادر نیست با دیگران ارتباط دوستانه‌ای برقرار کند. حتی بعد از مدتی دوستان و نزدیکان فعلی خود را نیز از دست می‌دهد.
افراد پرخاشگر به دلیل اینکه زود عصبانی می‌شوند، به روابط بین خود با دیگران آسیب وارد می‌کنند. از سوی دیگر ممکن است مشکلات زیادی هم به دنبال پرخاشگری برایشان ایجاد شود. کارمندی که به دلیل پرخاشگری با رئیس شرکت مشاجره می‌کند، ممکن است به دلیل رفتار ناشایست، موقعیت شغلی خود را از دست بدهد.
در مواردی که پرخاشگری شدت می‌یابد، حتی ممکن است به برخوردهای فیزیکی هم منجر شود. بنابراین لازم است که این بیماری درمان شود. اما برای درمان پرخاشگری ابتدا باید علائم آن شناخته شود. در ادامه به بررسی علائم پرخاشگری می‌پردازیم. در پایان مطلب می‌توانید شخصیت خود را ارزیابی کنید که آیا در گروه افراد پرخاشگری قرار می‌گیرید یا خیر.

پرخاشگری انفعالی یا تهاجمی

پرخاشگری به دو صورت بروز می‌کند. در ساده‌ترین حالت پرخاشگری به صورت انفعالی است. علائم پرخاشگری منفعل را به سختی می‌توان تشخیص داد. حتی ممکن است متوجه نشوید که یک نفر عصبانی شده است. اغلب افرادی که به پرخاشگری منفعل مبتلا هستند، خشم خود را پنهان می‌کنند تا چهره‌ی آن‌ها عادی به نظر برسد. هدف آن‌ها این است تا شرایط را کنترل کنند.
مثلا به شدت عصبانی است، اما شروع به لبخند زدن می‌کند و خود را بی‌تفاوت نشان می‌دهد. مثلاً وقتی زن یا شوهر به‌خاطر یک موضوع از دست همسر خود به‌شدت عصبانی است. اما در مقابل او لبخندهای تلخ می‌زند. در حالی که این لبخندها تصنعی است و با خنده‌های واقعی تفاوت دارد.
در خشم تهاجمی، فرد پرخاشگری به جای پنهان کردن علائم خشم را نشان می‌دهد. در این موقعیت حتی ممکن است مشاجره به درگیری فیزیکی هم بینجامد. افرادی که به پرخاشگری تهاجمی مبتلا هستند، بدون فکر کردن تصمیم می‌گیرند. آن‌ها برای یک لحظه تمام عصبانیت خود را تخلیه می‌کنند. در این موارد ممکن است به دیگران صدمه وارد کنند و یا هر وسیله‌ای که در مقابلشان قرار بگیرد، آسیب ببیند. درست است که خشم تهاجمی بعد از چند دقیقه تمام می‌شود. اما آثار آن نسبت به خشم انفعالی خطرناک‌تر است.
بیشتر افرادی که در اطراف ما به پرخاشگری مبتلا هستند، در گروه منفعل‌ها قرار می‌گیرند.

برقراری ارتباط مبهم با دیگر

یکی از علائم پرخاشگری استفاده از جملات کنایه‌آمیز است. افراد پرخاشگر اغلب سعی می‌کنند برای محافظت از خود در برابر دیگران از کلمات و جملاتی استفاده کنند که کینه‌ی آن‌ها را خالی کند. هدف آن‌ها از این کار کنترل دیگران است. این دسته از افراد به جای این‌که به برخورد فیزیکی متوسل شوند، ترجیح می‌دهند به قدرت کلمات پناه بیاورند. در عین حال قصد و غرض خود را هم به طرف مقابل انتقال می‌دهند. اگر طرف مقابل بخواهد جواب کنایه‌های آن‌ها را بدهد، یا صحنه را ترک می‌کنند و یا شدت تهاجم خود را افزایش می‌دهند.

یک فرد پرخاشگر گاهی دروغ می‌گوید

یکی دیگر از علائم پرخاشگری این است که گاهی فرد به کاری وانمود می‌کند که واقعیت ندارد. در حالی که شما مطمئن هستید او واقعیت را کتمان می‌کند. وقتی زن به همسر خود تاکید می‌کند زمان بیرون رفتن از منزل، یک وسیله را حتما تهیه کند. بعد از برگشت همسر خیلی راحت می‌گوید که فراموش کرده است. در حالی که به دلیل ترافیک و یا مشاجره در بیرون از منزل، به شدت عصبانی است. در چنین شرایطی سعی می‌کند عصبانیت خود را با دروغ گفتن پنهان کند.

قطع ارتباط یکی از علائم پرخاشگری است

یکی دیگر از علائم پرخاشگری قطع ارتباط است. البته این علامت بیشتر در افرادی دیده می‌شود که قصد دارند شخصیت جنتلمن خود را حفظ کنند. این گروه از افراد به جای مشاجره، بحث کردن و یا به زیر کشیدن شخصیت خود، سعی می‌کنند ارتباط‌شان را با طرف مقابل قطع کنند. این افراد احساسات تند خود را پنهان می‌کنند. اگر با او بحث کنید و بخواهید متوجه ناراحتی او شوید، سعی می‌کند آن را مخفی نگهدارد. در جواب شما می‌گوید چیزی برای ناراحتی وجود ندارد و بعد ارتباطش را قطع می‌کند.
قطع ارتباط به او کمک می‌کند تا خود را پاسخ دادن به سوالات شما رها کند. در عین حال خشم و عصبانیت خود را با قطع ارتباط درمان کند.

مقصر دانستن دیگران

یکی از علائم پرخاشگری که بسیاری را آزار می‌دهد، مقصر دانستن دیگران است. فرد پرخاشگر سعی می‌کند خود را به هر شکلی تبرئه کند. حتی اگر کسی را پیدا کند، ممکن است به یک وسیله‌ی بی‌جان هم بتازد. او خود را از اشتباه مبرا می‌داند و در عوض دیگران را مقصر می‌داند. هیچ کاری وجود ندارد که او در آن اشتباه کند. بلکه این دیگران هستند که همیشه مسئول اشتباهات او هستند. فردی که با تصمیم و فکر خودش ازدواج می‌کند. بعد از مدتی به این نتیجه می‌رسد که در انتخابش اشتباه کرده است. اما به جای اینکه خودش را مسئول این اشتباه معرفی کند، خانواده یا همسر را مقصر اعلام می‌کند. در هر صورت حاضر نیست مسئولیت اشتباهش را بپذیرد.

به تأخیر انداختن کارها

وقتی کسی به دلیل ناراحتی از یک موضوع، کاری را که جزء وظایفش است، به زمان دیگری موکول می‌کند، ممکن است به پرخاشگری منفعل مبتلا باشد. البته به این شرط که این کار بیش از حد تکرار شود. افراد پرخاشگر معتقدند دیگران باید وظیفه‌شان را به موقع انجام دهند جز آن‌ها. در زمان عصبانیت از مسئولیت سرباز می‌زنند و به کار مورد نظر خود می‌پردازند. مثلا کسی که مسئولیت خرید منزل را بر عهده دارد، به دلیل عصبانیت بیش از حد این کار را انجام نمی‌دهد و در عوض گوشی همراهش را به‌دست می‌گیرد.

فرد پرخاشگر همیشه خود را قربانی می‌داند

یکی دیگر از علائم یک فرد پرخاشگر این است که خودش را معصوم، منزه و قربانی می‌داند. وقتی به شدت از رفتار یا گفتار دیگران عصبانی می‌شود، سعی می‌کند خودش را قربانی نشان دهد تا شرایط به نفع او پیش برود. هدف او از این کار این است که دیگران را خطاکار نشان دهد. این یک تکنیک کاملاً هوشمندانه است. با این کار قصد دارد حتی فرد مقابل هم اشتباهش را بپذیرد.

افراد پرخاشگر از وابستگی می‌ترسند

افرادی که پرخاشگر هستند ترس زیادی از وابستگی دارند. زیرا می‌دانند در صورت وابستگی باید به دیگران امتیاز زیادی بدهند. یک فرد پرخاشگر آینده‌نگر است و چون می‌داند در آینده نیز ممکن است عصبانی شود، پس سعی می‌کند از وابستگی بپرهیزد. اگر در آینده دیگران باعث عصبانیت او شوند، به دلیل وابستگی باید خودش را قربانی کند. اما او حاضر نیست به کسی باج بدهد و اگر از کسی عصبانی است، باید عصبانیتش را به او نشان دهد. این گروه از افراد حتی زمانی که به کسی وابسته می‌شوند، سعی می‌کنند وابستگی خود را پنهان کنند. برخی از آن‌ها در شرایط عصبانیت و پرخاشگری، عشق و دوست داشتن را فراموش می‌کنند.

افراد پرخاشگر به دیگران اعتماد ندارند

یکی دیگر از علائم پرخاشگری این است که افراد پرخاشگر خیلی سخت به دیگران اعتماد می‌کنند. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم یک فرد پرخاشگر همیشه دیگران را مسئول بدبختی، بدشانسی، شکست و یا سرخوردگی خود می‌داند. به هیچ وجه مسئولیت هیچ شکستی را قبول نمی‌کند. به همین دلیل نمی‌تواند به کسی اعتماد کند. تصور او از دیگران افرادی هستند که ممکن است به او ضربه بزنند. همچنین تفسیر او از شکست‌های قبلی که دیگران مقصر اصلی بوده‌اند، مانع از اعتماد مجدد به دیگران می‌شود.

ایجاد مانع در مقابل دیگران

یکی دیگر از علائم افراد پرخاشگر ایجاد مانع در زندگی دیگران است تا نهایتاً خشم و کینه‌ی خود را تخلیه کنند. این افراد گاهی لجباز می‌شوند و با لجاجت سعی می‌کنند بر سر راه شما مانع ایجاد کنند. هدف آن‌ها جلوگیری از موفقیت دیگران است. زیرا وقتی دیگران را علت شکست خود می‌دانند، باید این کار تلافی کنند.
البته افرادی که به پرخاشگری تهاجمی مبتلا هستند، کینه‌ای نیستند. آن‌ها در زمان عصبانیت تمام خشم خود را تخلیه می‌کنند. اما بعد از مدتی از کار خود پشیمان می‌شوند. هر چند این نوع پرخاشگری هم به‌شدت رد می‌شود و باید برای آن چاره‌جویی شود.

در آخر

پرخاشگری از هر نوعی که باشد (منفعلانه یا تهاجمی) آسیب‌های زیادی را به دنبال دارد. این معضل اخلاقی از کودکی آغاز می‌شود. زمانی که کودکان خواسته‌هایشان برآورده نمی‌شود، به اسباب‌بازی‌ها و عروسک‌هایشان آسیب وارد می‌کنند. اگر این رفتارها در سنین پایین‌تر درمان شود، هیچ‌گاه به پرخاشگری تهاجمی ختم نمی‌شود.
مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، به طور کامل در یک نفر نیست. ممکن است یک فرد A چند مورد از آن‌ها را داشته باشد. در حالی که یک فرد B خصوصیات دیگری داشته باشد. در عین حال داشتن چند مورد از این علائم به این معنا نیست که شما حتماً یک فرد پرخاشگر هستید. بلکه اگر در آن‌ها مداومت شود و زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهند، نشانه‌ی پرخاشگر بودن است که باید به فکر درمان باشید.