رشد فردی و اجتماعی بدون عزت نفس، ممکن است؟

موضوع رشد فردی و عزت نفس، اعتماد به نفس و سایر حوزه‌های مشابه در روانشناسی بسیار پرطرفدار هستند. فکر می‌کنید علت استقبال از این موضوعات چیست؟ علت این است که شما دوست عزیزی که در حال مطالعه این متنید، تنها کسی نیستید که در زمینه اعتماد به نفس و عزت نفس، احساس کمبود دارید. بسیاری از افراد جامعه با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند و اگر راه‌های درست مقابله با مشکل را بلد نباشند، عمری در پی رشد فردی و موفقیت باید بیراهه‌های مختلف را امتحان کنند. در جوامع امروزی، با رشد مشکلات روحی و روانی مختلفی که بنا به اقتضای زندگی بشر در بستر سرعت و فناوری به وجود آمده، عزت نفس هم شدیدا تحت‌الشعاع قرار گرفته است. عزت نفس به معنای دریافت ارزش‌هایی است که در خود جستجو می‌کنیم و به آنها در وجودمان نمره می‌دهیم. این ارزش‌های تا حدی از محیط زندگی شخصی و تا حدی از اجتماعی که در آن زندگی می‌کنیم، دریافت می‌شود. اجازه بدهید که درباره اثرات اجتماع بر عزت نفس و عزت نفس پایین برای حضور در اجتماع بیشتر برای‌تان بگوییم. با ما همراه باشید:

عزت نفس – رشد فردی

عزت نفس و ارزش‌هایی که رشد فردی ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند

همان‌طور که پیش‌تر هم عنوان شد، ارزش‌هایی که موجب می‌شود ما خود را دوست بداریم و محترم بشناسیم تا حدی از اجتماع پیرامون‌مان در ذهن ما شکل می‌گیرند. حال تصور کنید که در جامعه‌ای که ارزش‌های ظاهری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و افراد را برای فرو رفتن در قالب‌هایی از پیش تعیین‌شده مجبور می‌کند، وضعیت عزت نفس افراد به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ متاسفانه جوامع مصرف‌گرای قرن حاضر به همه آدم‌ها اعم از زن و مرد، نوجوان و جدیدا حتی کودکان نیز، الگوهایی ظاهری ارائه می‌دهد که بدیهتا دستیابی به آن الگوهای ایده‌آل فقط برای درصد اندکی از افراد جامعه مقدور است.

این روزها همه به دنبال تغییر اندام و صورت خود براساس الگوهای تحمیلی جامعه هستند. همه از وضعیت فعلی خود ناراضی هستند و اگر احیانا از وضعیت کنونی‌شان هم راضی باشند در بین عموم افراد جایگاهی پیدا نخواهند کرد و طرد می‌شوند. الگوها و ارزش‌هایی که باعث می‌شود، تصور افراد از ارزش‌های درونی‌شان و در نتیجه عزت نفس‌شان تغییر کند، فقط محدود به ظاهر و اندام نمی‌شود، رفتارها و منش‌های رایج در جامعه نیز تا حد زیادی بر ارزش‌های افراد اثر می‌گذارد.

برای مثال، اگر دقت کرده باشید ارزش‌هایی چون زرنگ بودن کاذب یا مادی شدن باعث شده تا مرزهای اخلاق کمی دست‌کاری شود و ارزش‌ها معانی متفاوتی در اجتماع پیدا کنند. حال باید پرسید که در چنین وضعیتی چطور باید از عزت نفس خود محافظت کنیم؟ چگونه می‌توان در مسیر صحیحی از توسعه فردی و موفقیت گام برداریم؟ عزت نفس در وضعیت جوامع فعلی به کجا ختم می‌شود؟

عزت نفس – رشد فردی

عزت نفس پایین و دور شدن از رشد فرد و موفقیت در جامعه چه عواقبی دارد؟

همان‌طور که در بخش قبلی هم ذکر شد، جوامع امروزی روی عزت نفس افراد اثر می‌گذارد. اما مگر ما چند بار به این دنیا می‌آییم و چقدر فرصت داریم تا در مسیری مناسب برای رشد فردی قرار بگیریم و راه‌های موفقیت را با تمام وجودمان طی کرده و شکوفا بشویم؟ اگر اسیر ارزش‌های پوچ موجود در جوامع شویم و به پذیرش آنها تن بدهیم، چیزی جز طرد شدن از اجتماع و بی‌عدالتی تجربه نخواهیم کرد. در حالی که عزت نفس به معنای نمره دادن به ارزش‌ها در وجودمان است، چطور می‌توانیم در جامعه‌ای که به ما ارزش‌هایی نامناسب عرضه کرده، آن را در خود تقویت کنیم؟

واقعیت بسیار مهمی درباره رشد فردی و عزت نفس وجود دارد. عزت نفس دارای دو بخش کلی است: ارزش‌هایی که خودمان برای خود تعریف می‌کنیم و به میزان کیفیت آنها در وجودمان نمره می‌دهیم و ارزش‌هایی که جامعه در ما می‌سنجد و به ما نمره می‌دهد. در هر دو مورد برای تقویت عزت نفس نیاز به این داریم که هم خودمان و هم اعضای جامعه به ما نمره بالایی بدهند.  برای مدیریت این دو بُعد چه باید کرد؟

برای اینکه با عزت نفس پایین خود در جامعه بجنگیم و به رشد فردی برسیم باید صورت مساله را برای خود به درستی تعریف کنیم. یعنی در آغاز راه مبارزه باید بدانیم که چه چیزی عزت نفس ما را تحت تأثیر قرار داده است. کدام ارزش‌های تحمیلی یا کلیشه‌های اجتماعی ما را از خودمان دور می‌کند و چرا دچار ضعف می‌شویم. فکر کردن به مشکل می‌تواند ما را تا حد زیادی برای یافتن راه‌حل‌های مفید راهنمایی کند.

وقتی عزت نفس پایینی در اجتماع داریم، برای انجام هر کار کوچکی دچار چالش و دلهره می‌شویم، شجاعت و جسارت در وجودمان می‌میرد و نمی‌توانیم از حقوق خود به درستی دفاع کنیم. اعتماد به نفس‌مان هم از بین می‌رود و به خاطر خطاهایی که حتی مرتکب آنها نشده‌ایم مدام خود را مقصر می‌دانیم. همین موضوع یعنی احساس گناه بیهوده و بی‌دلیل، زمینه‌های سؤاستفاده از ما را در اجتماع فراهم می‌کند و رفته رفته به شخصی بدل می‌شویم که هیچ‌کس روی او حساب هم نمی‌کند. واضح است که شادی و رضایت از زندگی فردی با چنین ویژگی‌هایی فرسنگ‌ها فاصله دارد. از دست دادن شغل، ناراحتی‌های روانی، استرس، بیماری‌های جسمانی، سواستفاده دیگران از ما و… از جملع عواقب عزت نفس پایین است.

رشد فردی بدون عزت نفس

زندگی اگر چه سخت است اما همه چیز را برای لذت بردن ما در این دنیا در دست دارد. کافی است راه‌های مناسب برای درک خوشی‌ها و زیبایی‌ها را در خود تقویت کنیم. بسیاری از ما در زندگی بنا به مشکلات مختلفی نظیر کمبود عزت نفس یا هر چیز دیگر دچار اندوه و ناراحتی هستیم اما از آنجایی که شیوه تفکر موثر و بیان مساله را هیچ‌کس به ما نیاموخته است، حتی نمی‌دانیم که ریشه اصلی مشکل‌مان چیست. بنابراین سال‌های متمادی از عمرمان را در دالان‌های تاریک یأس، اضطراب، دلهره و… تلف می‌کنیم. برای مقابله با عزت نفس پایین در اجتماع هم باید قبل از هر اقدامی، موضوع را برای خود تعریف کنیم و ببینیم که چه ابعادی از موضوع بیش از سایرین ما را ناراحت و منفعل می‌سازد. سپس با کمک گرفتن از نیروهای خبره، کتاب‌های کاربردی و پرمحتوا و مشاوران پرتعدادی که در قالب مقالات، کتاب‌ها و …. در خدمت‌رسانی به عموم حاضر هستند، مشکل را حل کنیم. کلید اصلی حل مشکلاتی نظیر عزت نفس پایین در ایجاد اراده کافی برای حل مشکل است. باید بپذیریم که هر مشکلی راه چاره‌ای دارد و با تقویت روحیه و اراده می‌توان در برابر سهمگین‌ترین طوفان‌ها هم ایستادگی کرد. شاید کلیشه‌ای به نظر برسد اما خواستن، توانستن است. این عبارت یکی از شیرین‌ترین، کلیشه‌هایی است که با پذیرفتن آن می‌توانیم زندگی‌مان را از این رو به آن رو کنیم. باور کنید همت کردن، کمک گرفتن از محتوای انگیزشی و شناسایی مسیر صحیح خارج شدن از تاریکی و ترس، عزت نفس پایین و …، زندگی شادتر و شیرین‌تری برای‌مان به ارمغان می‌آورد. واقعا حیف نیست از فرصت تغییر بهره نگیریم؟

برای افزایش عزت نفس روی عکس زیر کلیک کنید و در دوره کیمیاگر ثبت نام کنید

برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام روی عکس زیر کلیک کنید