در بین تمام مهارت ها و توانایی هایی که انسان امروزی برای رسیدن به موفقیت نیاز دارد، می توان گفت راهکارهای افزایش عزت نفس یکی از مهم ترین و اصلی ترین مهارت ها برای رسیدن به موفقیت است. از آنجایی که مفاهیم «عزت نفس» و «اعتماد به نفس» تا حدودی به هم شباهت دارند، ممکن است به این نتیجه برسیم که شخصی که دارای اعتماد به نفس است، پس عزت نفس هم دارد.

اما این دو مفهوم جدا از هم هستند. داشتن یکی از آن ها، لزوما داشتن مهارت دیگر را تضمین نمی کند. اولین قدمی که می توانیم برای بهبود خودمان و رسیدن به موفقیت های بیشتر برداریم، درک میزان عزت نفس و ارزشی است که برای خودمان قایلیم. فاکتورهایی وجود دارند که می توانند به شما در بررسی میزان عزت نفس تان کمک کنند.

با بررسی این فاکتورها متوجه می شوید که تا چه اندازه عزت نفس دارید. اگر نتیجه برایتان کمی نگران کننده است، در ادامه می توانید با استفاده از راهکارهای موثری که برای افزایش عزت نفس ارائه شده اند به خودتان کمک کنید. پس با مجله موفقیت سلف مید همراه باشید.

راهکارهای افزایش عزت نفس

«عزت نفس» یکی از مفاهیمی است که در مباحث مربوط به سلامت عقل بسیار مورد توجه و بررسی قرار می گیرد. شکل گیری عزت نفس در افراد، به دوران کودکی بر می گردد. عده ای عزت نفس را با خودشیفتگی و یا تواناییِ در اولویت قرار دادن خود نسبت به دیگران، یکی می دانند.

اما عزت نفس، درست برخلاف نارسیسیسم (خودشیفتگی) است. داشتن عزت نفس به معنای داشتن توانایی کافی در درک خود و دیگران و داشتن حس دلسوزی و همزاد پنداری است. ساده ترین تعریف عزت نفس، این است که یک فرد تا چه اندازه برای خودش ارزش قایل است.

این ارزش می تواند ارزش های درونی مثل اولویت ها و شرایط روحی باشد، یا ارزش های بیرونی مثل شغل، تحصیلات و مسایل مالی را در بر بگیرد. خودتان را به عنوان یک فرد مهربان می شناسید یا مضطرب؟ احساس شرم می کنید؟ این ها نمونه هایی از سوالات بسیاری هستند که ما انسان ها در رابطه با هویت، ارزش خود و احساسات پیچیده ی خودمان داریم. عزت نفس داشتن به معنای انسان بودن است، به معنای داشتن توانایی پذیرش بازخوردهای مختلف از جانب دیگران.

رابرت فایراستون، روانشناس و نویسنده، می گوید: «غرور، ذهنیتی تصویرسازی شده درباره ی خود است که در کودکی شکل می گیرد. زمانی که والدین در ارایه ی تعریف و شکل مناسبی از عشق و دوست داشتن به فرزند خودشان دچار مشکل می شوند و در شکل دهی این مفهوم در ذهن کودک نمی توانند به خوبی عمل کنند، در واقع غرور را در فرزندشان شکل داده اند.»

بیشتر بخوانید: عزت نفس در رشد فردی چگونه تاثیر میگذارد؟

زمانی که کودک می داند در کاری بهترین نبوده است، اما ولدین اش این احساس را به او می دهند که در هر کاری بهترین است، «ارزش ها» و «تلاش» در نظر آن کودک بی اهمیت و بی ارزش تلقی می شوند.

همانطور که ناتانیل برندن، روانشناس، گفته است: «من نمی توانم به مشکلی فکر کنم، از استرس و اضطراب گرفته تا ترس از صمیمیت و موفقیت، که ریشه در عدم وجود عزت نفس نداشته باشد.»

در حقیقت هیچکس عزت نفس را به ارث نمی برد. این تجربیات مختلف افراد است که میزان مختلفی از عزت نفس را در آن ها شکل می دهد. در کودکی، حتی اگر بچه ای تجارب منفی و بد زیادی داشته باشد، می تواند به کمک حمایت روحی از سمت خانواده، عزت نفس خوبی به دست بیاورد. بنابراین خانواده نقش پر رنگی در شکل گیری عزت نفس ما دارد. اما خوشبختانه عزت نفس را هم مانند هر مهارت دیگری می توان به دست آورد. با مهم ترین نشانه هایی که در دو لیست زیر به آن ها اشاره شده است، می توانید میزان عزت نفستان را بررسی کنید.

نشانه های عزت نفس بالا:

1. به قضاوت خودتان اعتماد دارید.
2. بیشتر از آنکه احساس گناه داشته باشید، به خودتان مطمئن هستید.
3. نگرانی کمتری دارید.
4. به توانایی خودتان در رسیدن به موفقیت اطمینان دارید.
5. خودتان را با دیگران برابر می دانید.
6. خودتان را دوست دارید.
7. مشکلات را با سختی کمتری حل می کنید.
8. از تجربه ی موقعیت های مختلف بدون احساس اضطراب لذت می برید.
9. از چیزی که به آن باور دارید دفاع می کنید.

نشانه های عزت نفس پایین:

1. از تنهایی هراس دارید.
2. به توانایی تان برای رسیدن به موفقیت شک دارید.
3. در انتخاب افراد و روابط نزدیک اشتباهات زیادی دارید.
4. دیگران را سرزنش می کنید.
5. مسایل را برای خودتان بیش از اندازه سخت می گیرید.
6. احساس شرم می کنید.
7. افسرده هستید.
8. به جای خودتان، دیگران را در اولویت قرار می دهید.
9. استرس، اضطراب و نگرانی زیادی را تجربه می کنید.

ممکن است در هر دوی این لیست ها، ویژگی هایی متناسب با خودتان را پیدا کرده باشید. اگر ویژگی هایی که به رفتارهایتان نزدیک تر هستند، بیشتر در ستون عزت نفس پایین قرار دارند، به این معنی است که نیاز دارید بیشتر روی عزت نفستان کار کنید. راهکارهای زیر، به شما در کسب و افزایش عزت نفس کمک شایانی می کنند:

بیشتر بخوانید: 8 راهکار کاربردی برای ایجاد و افزایش عزت نفس

1- تجارب جدید کسب کنید:

یکی از دلایل ترس از موفقیت و عدم اعتماد به توانایی خود برای موفق شدن، نداشتن تجربه ی کافی است. بدون شک شکست خوردن یکی از مراحل مهم پیشرفت و رسیدن به موفقیت است. مهم نیست که چند بار در زندگی تان شکست خوردید، به بن بست رسیدید و یا باز هم شکست خواهید خورد، مهم تر از آن این است که به خودتان اجازه ی تجربه کردن بدهید.

تا جایی که می توانید خودتان را در معرض موقعیت های مختلف و شرایط جدید قرار بدهید. به زودی از کشف توانایی و قدرت تان در کنترل کردن شرایط جدید و حل مشکلات تازه، شگفت زده خواهید شد. زمانی که با قرار گرفتن در موقعیت های مختلف، ظرفیت خودتان را دایما امتحان می کنید و آن را بالا می برید، اعتمادی که به خودتان برای انجام کارها خواهید داشت، بدون شک افزایش می یابد.

2- به خودتان اهمیت بدهید:

حتما این تجربه را داشتید که از یک شئ با ارزش، به طور خاصی محافظت کنید. یا در موزه ها دیده اید که از مهم ترین آثار تاریخی چگونه نگه داری می شود. شاید خودتان را هرگز به عنوان موجودی ارزشمند باور نداشته اید. اما حقیقیت این است که شما به تنهایی از تمامی معادن طلای جهان با ارزش تر هستید؛ چرا که قدرت و عظمتی در خود دارید که می تواند دنیا را دگرگون کند. تا زمانی که این قدرت را در خودتان کشف نکنید، نمی توانید قدمی برای افزایش عزت نفس تان بردارید. از این پس خودتان را همان شئ با ارزشی در نظر بگیرید که برای مراقبت از آن هر کاری می کنید. حتما زمانی را برای توجه به خود و رشد و پیشرفت تان اختصاص بدهید. فقط برای دیگران نباشید. زمانی که سلامتی روحی و روانی خودتان را در اولویت قرار بدهید، دیگران بیشتر می توانند از حضور و حمایت هایتان بهره مند بشوند.

3- خودتان را ببخشید:

یکی دیگر از راهکارهای افزایش عزت نفس اینست که خودتان را ببخشید. همانطور که در ابتدای این مطلب به آن اشاره کردیم، یکی از مهم ترین دلایل کمبود عزت نفس، تجارب منفی دوران کودکی است. ممکن است در کودکی از سمت خانواده تان دایما مورد سرزنش قرار گرفته باشید.

ممکن است به خاطر رویدادی ناخوشایند در گذشته، خودتان را مقصر اصلی بدانید. اما باید بدانید که این مشکل کاملا قابل حل است. شما نمی توانید زباله های گذشته را دایما با خودتان حمل کنید. باید بالأخره از شر همه ی آن ها خلاص شوید. خیلی وقت ها ممکن است متوجه نباشید که مشکل اصلی به دوران کودکی تان بر می گردد.

کمی برای خودتان زمان بگذارید و گذشته را در ذهن تان بررسی کنید. چه خاطره یا خاطراتی در ذهن تان پر رنگ تر هستند؟ آیا با فکر کردن به آن ها احساس خوشایندی پیدا می کنید یا سرشار از احساس غم و عصبانیت می شوید؟ زمانی که گره ای وجود دارد باید آن را باز کنید. در بسیاری از موارد می توانید با استفاده از کتاب، دوره ها و یا سمینارهای مختلف به خودتان کمک کنید.

اما گاهی هم بهتر است از کمک یک فرد حرفه ای مثل یک روانشناس یا روانکاو بهره مند شوید تا خاطراتی که در پس ذهنتان باقی ماندند و اجازه نمی دهند در رابطه با خودتان حس خوبی پیدا کنید را بشناسید و آن ها را در ذهن تان حل کنید.

4- دست از مقایسه بردارید:

مقایسه نکردن یکی از راهکارهای افزایش عزت نفس است. خیلی وقت ها ما به طور ناخودآگاه در حال مقایسه ی خودمان با دیگران هستیم. ممکن است این احساس را داشته باشید که کنار گذاشتن این عادت در توان شما نیست. اما یک دلیل اصلی برای مقایسه کردن وجود دارد. زمانی که ما در زندگی به چیزی نرسیده ایم و یا هدفی نداریم که مشتاقانه برای آن تلاش کنیم، به طور ناخودآگاه روی زندگی دیگران متمرکز می شویم. دیگرانی که نه از گذشته و نه دقیقا از شرایط زندگی حال شان باخبریم. ما صرفا ظاهری رویایی و دلچسب از زندگی دیگران را می بینیم و تمام حال و گذشته و امکانات مان را با این ظاهر زیبا مقایسه می کنیم. بنابراین اگر می خواهید از دام مقایسه ی خودتان با دیگران خلاص شوید، بهترین راه این است که خودتان را مشغول کنید. در یک کلاس جدید ثبت نام کنید، درگیر فعالیتی جدید بشوید، هدفی برای خودتان تعیین کنید و هر کاری انجام بدهید تا دیگر زمانی برای نگاه کردن به زندگی دیگران نداشته باشید. یادتان باشد، شما منحصر به فرد هستید. هیچ فرد دیگری گذشته ی شما، خانواده ی شما، شخصیت شما و امکانات شما را ندارد؛ بنابراین، در یک ترازو قرار دادن خودتان با دیگران، آن هم فقط با مشاهده ی ظاهر زندگی دیگران، کار چندان عاقلانه ای به نظر نمی رسد.

برای افزایش عزت نفس روی عکس زیر کلیک کنید و در دوره کیمیاگر ثبت نام کنید

برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام روی عکس زیر کلیک کنید